Is Trumps verkiezing een ontsporing, of vloeit die keuze voort uit het wezen van de democratie? Volgens Socrates neigt de democratie zélf naar de verkiezing van demagogen of zelfs dictators.
De westerse democratieën worden belaagd door opeenvolgende economische, humanitaire, culturele, ecologische en geopolitieke crises. Bestaande politieke instituties lijken te falen om deze problemen het hoofd te bieden. Miljoenen gefrustreerde burgers nemen daarom hun toevlucht tot demagogische leiders die de politiek luidkeels failliet verklaren. Deze populisten verkondigen een drievoudige boodschap. De samenleving is ten eerste gecorrumpeerd door een elite van genadeloze ondernemers, sluwe lobbyisten, partijdige ‘experts’, zelfverrijkende politici en slappe journalisten. Ten tweede wordt ze uitgehold door bevolkingsgroepen die parasiteren op de welvaart van hardwerkende mensen. Ten derde is het daarom tijd dat het volk leiders aanwijst die de hele rottende bende van tafel vegen en een schone start maken.
Het stikt inmiddels van de artikelen die deze ‘ruk naar rechts’ duiden. Deze literatuur geeft verschillende verklaringen voor de populariteit van bijvoorbeeld Trump, Wilders, Le Pen, Farage en Poetin. Meestal zijn dat de uitholling van de traditionele middenklasse, woekerend racisme en seksisme, aversie van politieke elites, etnische spanningen, groeiende kloven tussen hoogopgeleide rijken en laagopgeleide armen, plus het afschuiven van de negatieve gevolgen van globalisering op wat vroeger de arbeidersklasse heette.
Eén mogelijke verklaring wordt echter nauwelijks genoemd. Wat als de democratie zélf naar de verkiezing van demagogen of zelfs dictators neigt? In dat geval zijn de bovengenoemde factoren slechts symptomen van een dieper liggende oorzaak. Dit is precies wat Socrates in Plato’s beroemde De staat betoogt. Nu is Socrates uiteraard flink bevooroordeeld in zijn pessimistische kijk op de democratie. Zijn welbekende ideale staat wordt immers niet bestuurd door vrije burgers, maar door filosoof-koningen.
Animatie: Wat Plato ons kan leren over Donald Trump (BBC). Tekst loopt door onder video
‘.50
LikeLike
Is Trumps verkiezing een ontsporing, of vloeit die keuze voort uit het wezen van de democratie? Volgens Socrates neigt de democratie zélf naar de verkiezing van demagogen of zelfs dictators.
De westerse democratieën worden belaagd door opeenvolgende economische, humanitaire, culturele, ecologische en geopolitieke crises. Bestaande politieke instituties lijken te falen om deze problemen het hoofd te bieden. Miljoenen gefrustreerde burgers nemen daarom hun toevlucht tot demagogische leiders die de politiek luidkeels failliet verklaren. Deze populisten verkondigen een drievoudige boodschap. De samenleving is ten eerste gecorrumpeerd door een elite van genadeloze ondernemers, sluwe lobbyisten, partijdige ‘experts’, zelfverrijkende politici en slappe journalisten. Ten tweede wordt ze uitgehold door bevolkingsgroepen die parasiteren op de welvaart van hardwerkende mensen. Ten derde is het daarom tijd dat het volk leiders aanwijst die de hele rottende bende van tafel vegen en een schone start maken.
Het stikt inmiddels van de artikelen die deze ‘ruk naar rechts’ duiden. Deze literatuur geeft verschillende verklaringen voor de populariteit van bijvoorbeeld Trump, Wilders, Le Pen, Farage en Poetin. Meestal zijn dat de uitholling van de traditionele middenklasse, woekerend racisme en seksisme, aversie van politieke elites, etnische spanningen, groeiende kloven tussen hoogopgeleide rijken en laagopgeleide armen, plus het afschuiven van de negatieve gevolgen van globalisering op wat vroeger de arbeidersklasse heette.
Eén mogelijke verklaring wordt echter nauwelijks genoemd. Wat als de democratie zélf naar de verkiezing van demagogen of zelfs dictators neigt? In dat geval zijn de bovengenoemde factoren slechts symptomen van een dieper liggende oorzaak. Dit is precies wat Socrates in Plato’s beroemde De staat betoogt. Nu is Socrates uiteraard flink bevooroordeeld in zijn pessimistische kijk op de democratie. Zijn welbekende ideale staat wordt immers niet bestuurd door vrije burgers, maar door filosoof-koningen.
Animatie: Wat Plato ons kan leren over Donald Trump (BBC). Tekst loopt door onder video
LikeLike