WAAROM DE VERHEERLIJKING VAN DE “VRIJE MARKT” IN DE EU GEBASEERD IS OP EEN MYTHE!

De vrije markt bestaat helemaal niet!

armoede europa

De verheerlijking van de vrije markt in de afgelopen jaren is grotendeels gebaseerd op een mythe. Een voorbeeld is overheidsbemoeienis, denk aan protectionisme, subsidies of het steunen van banken en grote bedrijven. De meeste bedrijven uit de private sector zouden daarom eigenlijk niet vrij willen zijn, ongeacht wat er gezegd wordt. Als er werkelijk een compleet vrije markt zou bestaan, zouden we er niet beter op worden. Het zou onder meer betekenen dat regels en wetten met betrekking tot kinderarbeid, immigratie, drugs- en wapenhandel en arbeidsvoorwaarden afgeschaft worden.

armoede2

Adam Smith, de grondlegger van het kapitalisme, ging uit van eigenbelang als belangrijkste factor in ons economisch handelen. Maar hoewel het gedrag van mensen wellicht voor een groot deel vanuit eigenbelang te verklaren is, is dat vaak niet onze primaire motivatie en spelen ook andere beweegredenen een rol. Systemen die dit begrijpen kunnen optimaal gebruik maken van die andere motieven en halen zo het beste uit mensen.

In systemen waarin mensen zich niet meer gewaardeerd voelen als morele wezens, zullen ze zich ook niet meer ernaar gedragen, wat enorme kosten voor veiligheid, controle en straffen met zich mee zou brengen. Zoals nu het geval is!

KAPITAL

Het vrije marktsysteem belemmert juist de economische groei. Sinds Margaret Thatcher en Ronald Reagan een marktfundamentalistische vorm van het kapitalisme introduceerden zijn er alsmaar grotere inkomensverschillen, verdwijnen de sociale vangnetten en is er van maatschappelijke cohesie nauwelijks meer te spreken.

Het merendeel van de echt belangrijke economische kwesties in het beleid van landen valt binnen het intellectuele bereik van intelligente niet-economen. Aan de wieg van de zogenaamde ‘wondereconomieën’ van Zuid-Korea, Japan, Taiwan en China schitterden de economen door hun afwezigheid. Hier waren het voornamelijk juristen, ingenieurs en natuurwetenschappers. Er zijn zelfs redenen om aan te nemen dat de invloed van vrijemarkteconomie ronduit schadelijk kan zijn voor de economie.

Ha-Joon Chang